Outsourcing procesowy czy outsourcing pracowniczy? Terminologia i orzecznictwo

W wielu źródłach można spotkać się z zamiennym używaniem terminów „leasing pracowniczy”, „wynajem pracowników” czy „outsourcing pracowników”. Szczególnie obecnie, gdy usługi wsparcia biznesu, umożliwiające elastyczne zarządzanie personelem czy optymalizujące koszty pracy, stają się coraz bardziej popularne, istotne jest aby rozumieć i rozróżniać te terminy oraz być świadomym kiedy można stosować poszczególne rozwiązania.

Z tego artykułu dowiesz się:

• Czym jest leasing pracowniczy?
• Jakie miejsce w porządku prawnym zajmuje wynajem pracowników?
• Czy outsourcing pracowników jest poprawnym pojęciem?
• Czym są usługi outsourcingowe?

Leasing pracowniczy – regulacje prawne

Pojęcie leasingu pracowniczego, wg większości specjalistów rynku pracy, uregulowane jest w art. 174¹ Kodeksu Pracy. Zgodnie z tym przepisem do leasingu pracowników dochodzi w sytuacji kiedy pracodawca udziela pracownikowi urlopu bezpłatnego na czas świadczenia przez niego pracy w innej firmie. Oczywiście takie oddelegowanie pracowników musi być uzgodnione między zakładami pracy, a także sam pracownik musi wyrazić na nie zgodę.

Urlop bezpłatny udzielany jest pracownikowi w ściśle określonym celu – wykonywania pracy u innego, konkretnego pracodawcy. W jego czasie firma korzystająca z pracy leasingowanego pracownika zawiera z nim umowę oraz przejmuje wszystkie prawa i obowiązki pracodawcy.

Wynajem pracowników, czyli praca tymczasowa

Wynajem pracowników zazwyczaj rozumiany jest jako zatrudnienie pracowników za pośrednictwem agencji zatrudnienia w oparciu o umowę o świadczenie usług pracy tymczasowej. Zasady korzystania z pracowników tymczasowych oraz prawa i obowiązki stron umowy zostały uregulowane w ustawie z dnia 9 lipca 2003 r. o zatrudnianiu pracowników tymczasowych.

Pracownicy tymczasowi są rekrutowani i zatrudniani przez agencję pracy tymczasowej, a następnie oddelegowani do wykonywania pracy na rzecz i pod kierownictwem pracodawcy użytkownika, czyli klienta agencji zatrudnienia.

Praca tymczasowa ma pewne ograniczenia. Może ona być wykonywana przez określony w ustawie czas, dotyczyć zadań wskazanych w przepisach prawnych, a więc o charakterze sezonowym, okresowym, doraźnym lub takich, których terminowe wykonanie nie byłoby możliwe przez zatrudnionych na etacie pracowników klienta, a także tych, które należą do obowiązków nieobecnego pracownika pracującego u pracodawcy użytkownika.

Outsourcing pracowniczy – co to właściwie jest?

Termin „outsourcing pracowników” bywa nadużywany w publikacjach, materiałach reklamowych i ofertach handlowych, które trafiają na biurka decydentów w firmach logistycznych i produkcyjnych.

Co do zasady powinno się go stosować jedynie w sytuacji, o której mówi art. 23¹ Kodeksu Pracy, czyli w związku z przejściem zakładu lub jego części na innego pracodawcę.

Na wokandzie sądowej co jakiś czas pojawiają się sprawy, które dotyczą tzw. pozornego outsourcingu. Ma on miejsce wtedy, gdy przejęci w ramach powyższego artkułu KP pracownicy nadal wykonują kluczowe zadania na rzecz byłego pracodawcy, w dodatku pod jego kierownictwem i nadzorem. Takie sytuacje wiążą się z konsekwencjami prawnymi oraz finansowymi dla przedsiębiorstw, które pozorują outsourcing.

Outsourcing procesów – podstawowe informacje i korzyści outsourcingu

Henry Ford, amerykański przemysłowiec i założyciel Ford Motor Company pisał: „jeśli jest coś, czego nie potrafimy zrobić wydajniej, taniej i lepiej niż nasi konkurenci, to nie ma sensu, żebyśmy to robili; powinniśmy zatrudnić do wykonania tej pracy kogoś, kto zrobi to lepiej”.

To podejście właściwie opisuje czym jest outsourcing procesów. Firma korzysta z kompetencji, umiejętności i zasobów zewnętrznych podmiotów w obszarach, które nie należą do core bussinesu, optymalizując koszty i zapewniając sobie wyższą jakość usług uzupełniających.

Słowo „outsourcing” jest zlepkiem trzech angielskich słów: Outside – Resource – Using, oznaczających korzystanie ze źródeł zewnętrznych. Dzięki współpracy z firmami outsourcingowymi przedsiębiorstwo może zwiększyć swój dostęp do zasobów technologicznych i fizycznych oraz rozwinąć know – how, bez zwiększania zatrudnienia czy wysokich inwestycji finansowych w sprzęt i programy.

Główne korzyści outsourcingu, to:

• Możliwość skupienia się na celach biznesowych oraz budowaniu pozycji konkurencyjnej przedsiębiorstwa
• Dostęp do specjalistycznej wiedzy i eksperckiego know – how
• Możliwość korzystania z technologii i innowacji oferowanych przez outsourcera
• Redukcja zatrudnienia własnego lub brak konieczności zwiększania obsady kadrowej
• Odciążenie zasobów wewnętrznych

Umowa outsourcingowa – co powinna zawierać. Kwestie prawne i jakościowe

W ramach zawartej umowy outsourcingowej firma zewnętrzna (outsourcer) przejmuje wydzielony przez przedsiębiorstwo proces, zadania lub funkcję do wykonania. W tym celu przeprowadza proces rekrutacyjny, decyduje o formie zatrudnienia oraz oferowanym poziomie wynagrodzeń lub też wydziela z własnych zasobów personel dedykowany do obsługi zlecenia.

Przedmiotem umowy outsourcingowej nie powinno być „dostarczanie personelu”. Takie nazewnictwo może wskazywać na pozorność outsourcingu i prowadzić do podważenia ważności umowy przez sąd. Kontrakt outsourcingowy, to umowa na wykonanie konkretnej usługi (np. procesu co-packingu, etykietowania czy zbierania zamówień). Najlepiej takiej, która stanowi jeden, konkretny i zamknięty proces, dzięki czemu łatwo można określić oczekiwane efekty końcowe na podstawie których ustalane jest wynagrodzenie outsourcera.

Usługa outsourcingu nie została nazwana w polskim porządku prawnym. Do umów outsourcingowych zawiązywanych między klientem a podmiotem zewnętrznym stosuje się przepisy Kodeksu Cywilnego.

Kontrola pracowników i nadzór nad personelem

Jednym z najważniejszych elementów odróżniających outsourcing od zatrudnienia pracowników własnych czy tymczasowych jest brak stałego i bezpośredniego podporządkowania zatrudnianych przez podmiot zewnętrzny pracowników wobec przedsiębiorstwa, które z ich usług korzysta. To firma outsourcingowa zajmuje się rekrutacją i zatrudnieniem personelu, a także ustalaniem wynagrodzeń swoich pracowników. Od outsourcera zależy też forma zatrudnienia.

W umowie outsourcingowej warto zawrzeć zapis o braku podporzadkowania pracowników zewnętrznych przedsiębiorcy korzystającemu z rozwiązań outsourcingowych. Można np. wprost wskazać konieczność zatrudnienia przez outsourcera koordynatorów, którzy będą bezpośrednio odpowiadali za personel, wydawali polecenia oraz kontrolowali pracę pracowników zewnętrznych.

Odpowiedzialność w umowie outsourcingowej

Za proces realizacji zleconych zadań odpowiada firma zewnętrzna. Warto w umowie określić nie tylko termin, ale także jakość wykonywanych zadań oraz oczekiwaną efektywność.

W branży IT bardzo często podpisywane jest SLA (Service Level Agreement). Istotą tej umowy jest ustalenie nie tylko zakresu usług, ale także ich dostępności, oczekiwanych standardów, wskaźników efektywności i jakości. Dzięki podpisaniu SLA z firmą outsourcingową możemy:

• Precyzyjnie określić zakres odpowiedzialności między stronami
• Zaplanować proces z wyprzedzeniem i uniknąć ryzyka przestoju w realizacji usług
• Określić oczekiwany standard wykonania usługi, np. dzięki miernikom i wskaźnikom efektywności
• Zapewnić płynną komunikację i ułatwić współpracę, szczególnie w początkowym okresie

Ryzyka outsourcingu pracowniczego – „papierowy” outsourcing

Ograniczenia pracy tymczasowej (np. limit zatrudnienia czy zakres i charakter powierzanej pracy) powodują, że przedsiębiorstwa poszukują alternatywnych rozwiązań, które pozwoliłyby odnosić korzyści wynikające z korzystania z pracowników zewnętrznych, a jednocześnie ominąć zapisy, które nakładają pewne zadania na pracodawcę użytkownika ograniczając jednocześnie odpowiedzialność agencji pracy tymczasowej. Wiele firm decyduje się na korzystanie z usług outsourcingowych, które tak naprawdę są outsourcingiem tylko z pozoru i narażają przedsiębiorstwo nie tylko na wzmożone kontrole z ZUS czy US, ale także na kary finansowe.

Przedsiębiorstwa, które dążą do optymalizacji kosztowej nie zastanawiając się nad konsekwencjami prawnymi z błędnie zawartych i realizowanych umów outsourcingowych narażają się na poważne konsekwencje prawne i finansowe. Wśród zagrożeń można wymienić:

• Ryzyko uznania outsourcingu za sposób na obejście przepisów o pracy tymczasowej
• Ryzyko uznania insourcera za faktycznego pracodawcę outsourcowanych pracowników

Warto pamiętać, że im większy jest wpływ insourcera na kształtowanie stosunku pracy z pracownikami zatrudnianymi przez firmę zewnętrzną tym większe ryzyko podważenia umowy outsourcingowej przez organy nadzoru.

Chcesz przekonać się jakie korzyści niesie ze sobą korzystanie z usług outsourcingu z Personnel Service? Skontaktuj się z nami.

Obsługujemy procesy logistyczne oraz produkcyjne dla największych zakładów pracy w Polsce.